Joek Boomsma directeur Publieke Gezondheid GGD Gooi en Vechtstreek Over de beweging Positieve Gezondheid | Van klacht naar kracht.
Van problematiseren naar normaliseren Op steeds meer plekken zie ik de beweging Zo was ik onlangs bij een bijeenkomst over het IDU , instroom doorstroom uitstroom jeugd en ook daar herkende ik deze beweging naar de voorkant.
Ook op het leefstijlcongres wat in december door Tergooi MC en RHOGO georganiseerd werd, was duidelijk te merken dat we met elkaar al stappen zetten in de beweging naar de voorkant en aandacht voor leefstijl, preventie en wat voor mensen belangrijk is.
Als je werkt vanuit Positieve Gezondheid, ondersteun je iemand, als er niet iets echt medisch aan de hand is, om te kijken naar verschillende aspecten van het leven die invloed hebben op gezondheid en welbevinden. Je helpt iemand te focussen op wat wel kan en wat belangrijk is.
Zo ondersteun en motiveer je iemand aan om zelf stappen te zetten en regie te nemen om beter in balans te zijn.
Dit kan worden toegepast in de zorg, welzijn, onderwijs, gemeenteloket maar ook vanuit HRM van diverse organisaties. Op diverse plekken in de zorg, welzijn en het onderwijs werken professionals al vanuit het concept Positieve Gezondheid. Dit wordt geïllustreerd door de artikelenreeks Anders Kijken verderop in deze nieuwsbrief, waarin professionals van diverse organisaties vertellen hoe zij Positieve Gezondheid toepassen en wat het hen en hun cliënten oplevert.
Waardevol veranderproces. Anders kijken, denken en doen is geen verandering van vandaag op morgen; het is een veranderproces dat meerdere jaren vraagt. Daar zet ik me samen met de andere bestuurders van Gezond Gooi graag voor in. De beweging Positieve gezondheid van klacht naar kracht kan bijdragen aan minder zorggebruik, gezondere mensen en een veerkrachtigere samenleving. Het is een andere manier van denken en handelen, die helpt om zorg te voorkomen en de veerkracht van mensen te vergroten. Ik hoop van dan ook van harte dat we als regio van de zorgverzekeraar het vertrouwen en IZA transformatiegelden krijgen om deze beweging echt vorm te geven en te doen landen en slagen in onze regio.
Al een flink aantal jaar is er in onze regio veel aandacht voor de brede blik op gezondheid en de focus op eigen kracht en veerkracht. Dit gedachtegoed vormt de kern van Positieve Gezondheid, maar sluit ook aan op andere belangrijke initiatieven die gericht zijn op het versterken van de gezondheid en het welzijn van onze inwoners. Nu Positieve Gezondheid als een leidend principe in het regioplan Gezond Gooi is benoemd, is dit hét moment om samen te zorgen dat deze brede blik op gezondheid met focus op wat mensen wel kunnen en voor hen belangrijk is, centraal komt te staan in de aanpak van zorg en welzijn.
Kerngroep Om dit vorm te geven is er een kerngroep gevormd waarin vertegenwoordigers zitten van de RHOGO, GGD, gemeente Hilversum, Versa, communicatie Gezond Gooi en sinds kort ook Viore. De groep wordt ondersteund door Bebright. Het opstellen van een transformatieplan heeft op dit moment de prioriteit van deze groep.
Machteld Huber en Positieve Gezondheid Het concept Positieve Gezondheid is ontwikkeld door arts-onderzoeker Machteld Huber, die zelf als beginnend arts geconfronteerd werd met ernstige ziekte en toen ervoer dat er heel veel dingen zijn die ze zelf kon doen die positief effect hadden op haar herstel en gezondheid, naast medische behandelingen. Dat bracht haar er in 2011 toe om het concept gezondheid nader te onderzoeken. Er waren toen al langer geluiden dat de definitie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) uit 1948 te statisch en ambitieus zou zijn voor deze tijd.
WHO definitie uit 1948 luidde: Gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, mentaal en sociaal welbevinden. Volgens deze definitie zou bijna iedereen, zeker met toenemende leeftijd ziek/niet gezond zijn en zorg nodig hebben.
Huber ontwikkelde, samen met de Gezondheidsraad en ZonMw een nieuw, dynamisch concept van gezondheid, gebaseerd op veerkracht, functioneren en eigen regie.
“Gezondheid is het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren op emotionele, fysieke en sociale uitdagingen van het leven." Vervolgens onderzocht zij het draagvlak hiervoor in het domein van zorg, de preventie en in de samenleving. De kracht van het concept is dat de mens centraal staat en niet de ziekte. Patiënten voelen zich in hun kracht aangesproken. Ook vroeg Huber aan allerlei stakeholders, professionals, beleidsmakers, en inwoners en patiënten, wat de indicatoren voor gezondheid zijn.
Daar kwamen meer dan 350 indicatoren uit, die zij onderbracht in zes dimensies. Deze brede kijk op gezondheid noemde ze positieve gezondheid.
- Lichaamsfuncties – fysiek gezond zijn en goed voor je lichaam zorgen.
- Mentaal welbevinden – omgaan met stress, emoties en mentale uitdagingen.
- Zingeving – een doel en betekenis ervaren in het leven.
- Kwaliteit van leven – genieten van het leven en tevredenheid ervaren.
- Meedoen – sociale contacten en een gevoel van verbondenheid.
- Dagelijks functioneren – de mate waarin iemand zelfredzaam is.
De zes dimensies worden visueel weergegeven in een spinnenweb, om aan te geven hoe de dimensies elkaar beïnvloeden en met elkaar verbonden zijn. Ze vormen ook het vertrekpunt van het actiewiel, dat helpt om van inzicht naar actie te komen. Het actiewiel ondersteunt inwoners en professionals bij het maken van keuzes en het zetten van concrete stappen die passen bij iemands persoonlijke situatie en doelen. Werken aan een van de dimensies heeft ook positief effect op de andere dimensies. Het helpt mensen overzicht te krijgen over hun leven; het geeft grip op hun leven en gezondheid. Essentieel hierbij is om aan mensen te vragen of er iets is wat ze willen veranderen en wat voor hen belangrijk is. Zo motiveer je mensen om zelf een stap te zetten voor hun gezondheid en welbevinden.
Meer infoKijk voor meer info op de site van het IPH, Institute Positive Health: www.iph.nl Hier vind je onder andere de tools, link naar de digitale vragenlijst, achtergrondinformatie en kennis over de toepassingen.